Ik was donderdagavond in De Balie (Amsterdam) bij de Techdenkers sessie met Meredith Whittaker, voorzitter (president) van Signal. Mocht je het niet kennen, Signal is een berichtenapp die hele hoge privacystandaarden hanteert. Ik gebruik de app al jaren, vooral ter vervanging van Whatsapp, dat ik na de overname door Meta (Facebook) van m’n telefoon heb verwijderd.
Ik volg Whittaker al een tijdje op Mastodon en ze heeft altijd goede dingen te zeggen, zeker wanneer het gaat om de hype rondom AI. Ze weet waar ze het over heeft en kan haar kritiek scherp verwoorden, waarschijnlijk ingegeven door de vele jaren die ze voor Google werkte. Dat ik nu een live gesprek met haar kon bijwonen, vond ik een groot voorrecht (terug te kijken bij De Balie). Ondanks een wat stroef vraag- antwoordgesprek, zei Whittaker hele interessante dingen.
Enkele opmerkingen die ik opschreef (geen exacte quotes):
- Het type macht dat nu in handen van een paar bedrijven is volstrekt nieuw, over grenzen van landen en werelddelen heen.
- Wat we te zien krijgen (in onze feeds) wordt bepaald door een verwaarloosbaar kleine, homogene groep mensen.
- De hoeveelheid macht die de gecentraliseerde techbedrijven hebben is simpelweg té verleidelijk om niet uit te buiten.
- Data is altijd een abstractie van de werkelijkheid. De werkelijkheid is altijd rijker en complexer. Het labelen creëert slechts een fictief gevoel van een persoon kennen.
- We hebben nooit een discussie gehad of deze bedrijven ons wel mogen labelen.
- Tegelijkertijd kan data ons helpen onszelf en de wereld te leren kennen en begrijpen. Niet alle data is slecht. (zelf heb ik ook een haat-liefde verhouding met data(verzameling).
- Encryptie is voorwaardelijk in een wereld waar massasurveillance overal is.
- Niet vergeten: AI is een marketing term van tachtig jaar geleden. (bedacht door John McCarthy, die samen met collega’s de term gebruikte in een stuk om collega’s uit te nodigen voor een conferentie)
- Privacy moet je zien als een infrastructuur van beschaving. Denk ook aan het briefgeheim.
- In antwoord op ‘maar criminelen kunnen dankzij encryptie in het geheim foute plannen maken’, gebruikt Whittaker de vergelijking met een pen: iemand heeft iets crimineels geschreven met een pen. Schrijven met die pin, van dat merk, is vanaf nu verdacht. Er wordt aangeklopt bij de fabrikant van de pen: weet u wel dat er criminele zaken worden geschreven met uw pen? Deze pen moet uit de handel. Etc.
Telegram versus Signal
Uit het publiek kwam nog een vraag over de app Telegram, of Whittaker zich zorgen maakte nu de bedenker van Telegram vervolgd wordt om de (criminele) inhoud die via Telegram verspreid wordt. Daarop maakte Whittaker heel duidelijk dat het voor een eindgebruiker vergelijkbare apps lijken, maar de apps technisch en sociaal geheel anders in elkaar steken. Telegram is een sociaal medium, waar je viraal kunt gaan. Je kunt mensen volgen zonder hun contactgegevens te hebben. Daarom ligt Telegram nu ook onder vuur. Signal is een privécommunicatie chatapp. Je kunt alleen via een gemeenschappelijke bekende met anderen in contact gebracht worden. Berichten kunnen niet viraal verspreid worden. Bovendien is de privacy van Signal veel strikter gewaarborgd dan bij Telegram. Telegram heeft veel data over hun gebruikers, Signal juist heel weinig.
Interoperabiliteit tussen bijvoorbeeld Whatsapp en Signal
In een ideale wereld zou dat fijn zijn, maar de realiteit is dat Signal de lat voor privacy heel hoog legt. Wie garandeert dat een ander bedrijf deze standaarden daadwerkelijk hanteert op berichten die door Signal gebruikers gestuurd worden naar Whatsapp gebruikers? Bedrijven die hun verdienmodellen baseren op massa-surveillance? Wie gaat dat controleren? En kun je dat wel controleren?
Kunnen we een gedecentraliseerde versie maken van Signal?
Dat zou fantastisch zijn, maar de infrastructuur die je nodig hebt voor realtime data versturen voor tekst- en videocommunicatie zijn van een schaal dat het bijna onmogelijk is deze te verspreiden over kleinere ‘nodes’. Bovendien wordt de gehele infrastructuur dan kwetsbaar, want als er een schakel niet op tijd de laatste beveilingsupdate installeert (John wilde ook met vakantie), wordt het hele netwerk zwak.
De meest belangrijke boodschap: houdt Signal overeind en betaal ervoor
Meredith Whittaker vertelde dat als Signal nu zou verdwijnen, het niet meer mogelijk is deze opnieuw te bouwen. Daar schrok ik van. De geschiedenis van de totstandkoming van Signal gaat verder terug dan veel mensen weten. Daarmee is ook een grote gemeenschap om de tool gegroeid die de veiligheid van de tool testen. Dat kan, omdat de code open source beschikbaar is. Whittaker verwacht dat in de huidige verzadigde markt het niet meer mogelijk is een tool als Signal te bouwen.
Het werd mij duidelijk dat het cruciaal is Signal blijvend te ondersteunen. Niet met een eenmalige donatie, maar met een maandelijks bedrag. Met een team van vijftig mensen houdt Signal een cruciale app draaiende. Vijftig miljoen dollar kost de hele organisatie, voor een app waarin het briefgeheim wél gerespecteerd wordt, mét de voordelen van de digitale snelheid waarmee je brieven in woord en beeld verstuurd worden. Eigenlijk een schijntje, als je dat vergelijkt met de concurrenten. Whittaker krijgt dan ook regelmatige complimenten dat ze zo’n ‘lean’e organisatie hebben.
Aan het begin van het gesprek in De Balie noemde Whittaker dat je vertrouwen moet winnen. Het vertrouwen in Signal is bij mij na deze avond toegenomen. Ik heb daarom vandaag op de doneerknop gedrukt en maak vanaf nu elke maand geld over. Gebruik jij Signal ook? Help het blijven voortbestaan. Doneer!
