Dierbare lezer,
Het lukt me niet (goed) om te concentreren op werk deze weken. Niet gek, als je bedenkt dat er een nieuwe wereldorde ontstaat waar je live bij bent. Ik probeer het nu vooral als een kans te benutten. Een kans om anderen te helpen los te weken van de broligarchs, me bij nieuwe (online) communities aan te sluiten, mezelf onder te dompelen in de wetten van de EU (help, ik las nog nooit eerder een wettekst!), me de rimbam lezen aan boeken die uitzoomen op het grotere geheel.
Er verschuift echt wat, blijkt uit de topplek die Signal ineens innam in de twee grootste appwinkels. Een van mijn broers stuurde spontaan een berichtje via Signal. Ik viel bijna van m’n stoel. Ander voorbeeld: wat mij nooit lukte, maar een nicht wel, is om een familiegroep in Signal aan te maken én daar de meeste familieleden naar toe te krijgen. Online wordt regelmatig gevraagd naar alternatieven voor de grote spelers. Ik probeer zoveel mogelijk te reageren en te vertellen wat ik zelf gebruik. Het zijn dit soort kleine zetjes die belangrijk zijn. Het geeft anderen vaak net dat vertrouwen de drempel over te stappen. Marleen Stikker vertelde in een interview met NRC Het Uur (verderop gelinkt) dat de techbro’s ook bang zijn. Ik vind dat een mooie gedachte. Door elkaar te helpen over te stappen maken we ander gedrag tot norm en dat heeft uiteindelijk impact op de bedrijven van deze veel te rijke mannen.
In deze editie veel artikelen. Stappenplannen om minder data te delen, lijsten met apps waar je naar kunt overschakelen. Ik deel artikelen en interviews die je de argumenten geven om anderen te overtuigen. Over de (on)zin van AI. Tussendoor nog over dataverzamelende apps en fediverse dingen. Het is een lange editie, waar je dan ook twee weken mee vooruit kunt. Minstens.
Leesze, maar vooral, doeze!
Elmine
P.S.: je mag me altijd mailen/Signalen/DM-en op Mastodon met vragen over apps die ik gebruik.
P.P.S: in deze editie komen links naar websites met betaalmuren voor. Deze website kan je helpen die artikelen zonder abonnement te lezen.
Om te beginnen: doen is belangrijker dan zeggen
404Media heeft een belangrijke boodschap. Weerstand aan een kwaadwillend regime geef je door te doen, niet door er alsmaar over de posten. Hoe kom jij in actie? Hieronder geef ik je links naar plekken waar je kunt beginnen, maar je eerste stap is Signal installeren en, als je Signal hebt geïnstalleerd, deze op je telefoon op de plaats te zetten waar je normaal WhatsApp hebt staan. Maak Signal gebruiken makkelijker, WA gebruiken moeilijker.
Je VS detox
De Data Detox kits
Fers heeft een eerdere versie van Tactical Tech naar het Nederlands vertaald. Hoewel wellicht verouderd, is het nog steeds een goed instrument om te starten.
De originele (en meer actuele) data detox is dus van Tactical Tech en vind je hier.
Dit is (in het Engels) een 21 dagen stappenplan om digitale sporen uit te wissen en afscheid te nemen van privacyonvriendelijke tech.
De spoelkeuken
Public Spaces heeft een methodiek ontwikkeld om te checken welke software in jouw organisatie voldoet aan de publieke waarden uit het manifest van Public Spaces: De Digitale Spoelkeuken
Alternatieve apps
De selectie van Waag: 15 apps die beter zijn voor je privacy en welzijn
Of neus eens rond op de site european-alternatives.eu
Tweakers verzamelt ook een lange lijst Europese alternatieven voor van alles en nog wat.
De app pagina van tactical tech: alternative app centre
Een overzicht van fediverse apps vind je hier.
Uitzoomen op Big Tech
Wil je argumenten waarom Big Tech enorm problematisch is? Hieronder links naar interviews en artikelen met mensen die weten waar ze het over hebben.
Marleen Stikker praat zich de afgelopen tijd een slag in de rondte om duidelijk te maken wat het gevaar is van Big Tech. Onder andere bij Het Uur van NRC (op 24 januari). Waarom NRC het zo ingewikkeld maakt om te linken naar een podcastaflevering weet ik niet, dus bij deze een link naar het interview op Spotify.
Trouwens, het boek van Marleen, Het Internet Is Stuk, kun je nu in digitale vorm gratis downloaden.
Een mooie aanvulling op Marleen’s verhaal is dit stuk van Joan Westenberg waarin Westenberg betoogt dat het enige nieuwe aan huidige technologie, zoals AI, de schaal is. Een quote uit dit artikel:
The question isn’t “How do we fix the internet?” it’s “How do we become the kind of people who would build better things?”
Als je nog niet genoeg van Marleen hebt gehoord, dan kun je ook nog kijken naar de eerste aflevering van Data Morgana, een nieuw programma van onder andere Public Spaces, uitgezonden op AT5. In deze aflevering gaat host Julia Janssen in gesprek met Jantien Borsboom (Public Spaces), Marleen Stikker (Waag) en Ruben Brave (internetondernemer).
Haroon Sheikh schreef vorig jaar Atlas Van De Digitale Wereld. Het is een klein boekje waarin hij de stack van digitale technologie ontleedt, van grondstof tot software. Een paar weken geleden gaf hij daar bij De Correspondent een interview over. Zeer de moeite waard terug te luisteren.
En als je dan klaar bent met luisteren, lees dan ook nog het perspectief van een Duitse onderzoeker in dit interview met Martin Andree, die het boek Big tech muss weg! schreef.
Als het over privacy gaat, is het ook goed om het interview met Meredith Whittaker te lezen (zij van Signal) in De Correspondent.
Wil je begrijpen wat de cultuur is van de broligarchie? Lees dan dit interview met socioloog Brooke Harrington in de Volkskrant, en dit essay van onderzoeker Becca Lewis. Beide artikelen schetsen een ontluisterend beeld van de mannen die nu aan de knoppen zitten aan de andere kant van de atlantische oceaan.
Dan schreef Reijer Passchier ook nog een keigoed stuk in de Volkskrant waarom Europa niet in dezelfde val moeten trappen door eigen Big Tech te willen. Europese alternatieven ontwikkelen, dat moeten we zeker doen, maar Europees tech-gigantisme is niet wat me moeten nastreven.
Gelukkig zijn er al mensen die heel hard hebben gewerkt om dingen op een rijtje te zetten wat we zouden moeten nastreven. Deze maand verscheen het EuroStack Report, waarin een plan uiteengezet wordt waar Europa aan moet bouwen. Bezoekers van de Public Spaces conferentie herkennen vast de naam van een van de schrijvers van dit document: Francesca Bria
Inzoomen op data(lekkage)
Ik weet het wel, telefoons zijn een privacynachtmerrie, maar toch vind ik het elke keer weer schokkend om te lezen welke data apps zonder toestemming delen naar onbekende partijen. Dit keer neemt Tim ons mee in de wondere wereld van dataverzameling voor adverteerders, omdat hij, net als ik (en jij), slachtoffer is van het megalek van Gravy Analytics (zie editie 9).
Ja, maar, hoor ik je denken, zo erg is dat toch niet? Ik heb toch niets te verbergen? Bedenk dan dat adverteerders niet het beste met je voor hebben, anders dan je gedrag of dingen aan te smeren die hen rijker maakt (en jou armer). Wat dacht je bijvoorbeeld van goksites die gegevens van bezoekers stiekem doorloodsen naar Meta (je weet wel, Facebook/Insta/WhatsApp) die vervolgens tijdlijnen volstouwt met gokadvertenties?
Trouwens, installeer DeepSeek niet! Lees verderop waarom niet.
Cloud Kootwijk update
Het idee van Bert Hubert om Cloud Kootwijk op te richten resoneerde bij veel mensen in het land. Het is uiteraard alleen nog maar een idee, maar intentie om tot actie over te gaan is er zeker. Inmiddels heeft hij een maillijst waar je je voor in kunt schrijven, zodat je ook op de hoogte kunt blijven.
Een kleine succesje kan de aandacht voor Cloud Kootwijk/digitale autonomie al vieren (mede mogelijk gemaakt door politiek chaotisch beleid elders). SSC-ICT, één van de grote ICT-dienstverleners van het Rijk met zo’n 58.000 werkplekken, levert zich vooralsnog niet over aan de cloud.
Vanwege het veranderende nationale en internationale speelveld blijft de opslag van documenten en e-mail in de eigen datacenters, in afwachting van nader beleid op dit punt.
Je vind het hele document en de beslisnota hier.
Ondertussen in de Fediverse
Een gefedereerd betalingssysteem voor content makers, waarbij echt geld wordt overgeboekt (geen crypto), dat klinkt als iets om te onderzoeken. Hoe je als content maker beloond kan worden voor je podcasts op Castopod en je posts op Mastodon(presentatie op FOSDEM).
Public Spaces richt de pijlen nu op video met het project PeerTube Spaces. In dit artikel leggen ze uit wat ze gaan doen. Let trouwens op de foto bij het artikel. Een heuse ‘stock’foto met fediverse apps recent gemaakt door Elena Rossini).
Voor wie ook eens Friendica wil proberen, ik kwam dit artikel tegen waarin iemand uitlegt hoe je start met het vullen van je tijdlijn.
Trouwens, ik post af en toe wat dingen die mij opvielen in de fediverse wereld. Als je echt op de hoogte wilt blijven van fediversenieuws, volg dan Fediverse Report, geschreven door Laurens Hof.
Weer veel over AI
LLMs, een gratis online cursus
Charles Bergstrom en Jevin West, twee professoren in de VS, hebben een cursus ontwikkeld over LLMs (large language model). Het is met name bedoeld voor eerstejaars studenten, maar het staat volledig online, met instructies voor docenten.
> MODERN-DAY ORACLES or BULLSHIT MACHINES? How to thrive in a ChatGPT world
The entire course is available freely online. Our 18 online lessons each take 5-10 minutes; each illuminates one core principle. They are suitable for self-study, but have been tailored for teaching in a flipped classroom.
DeepSeek’s app al geïnstalleerd? Nee? Houden zo!
Brian Krebs schreef over de data die de app van DeepSeek verzamelt. DeepSeek? Je weet wel, die briljante Chinese concurrent van ChatGPT die voor veel (heel veel) minder geld gemaakt zou zijn. Korte versie: de app verzameld belachelijk veel data en encrypt de data ook niet. Kortom, niet installeren (of onmiddellijk verwijderen).
The device information shared, combined with the user’s Internet address and data gathered from mobile advertising companies, could be used to deanonymize users of the DeepSeek iOS app, NowSecure warned.
Perhaps more concerning, NowSecure said the iOS app transmits device information “in the clear,” without any encryption to encapsulate the data. This means the data being handled by the app could be intercepted, read, and even modified by anyone who has access to any of the networks that carry the app’s traffic.
En Le Chat dan?
Ik heb het nog niet uitgeprobeerd, maar ook het ‘Franse’ Mistral (tussen aanhalingstekens, want er zit vooral investering vanuit de VS in) heeft een versie gelanceerd. Le Chat. Heb jij het al getest?
Felienne Hermans over loslaten neutraliteit van OpenAI
In NRC schreef Felienne Hermans een goed stuk over de keuze van OpenAI om politieke onbevooroordeeldheid niet meer na te streven. Ze concludeert:
Zoals zo vaak bij techneuten begrijpt het bedrijf niet wat een politieke keus is en wat niet, maar verschuilt het zich achter het boetevrije schild van de ingenieur: ‘wij maken alleen dingen, mensen kiezen zelf wat ze ermee doen’.
LLMs kunnen nog steeds niet samenvatten
In editie 7 schreef ik over de BBC die klaagde bij Apple over de niet-kloppende samenvattingen. Nou, ze hebben vier grote LLMs losgelaten op 100 berichten en wat denk je?
It found 51% of all AI answers to questions about the news were judged to have significant issues of some form.
Additionally, 19% of AI answers which cited BBC content introduced factual errors, such as incorrect factual statements, numbers and dates.
Europese Commissie publiceert richtlijnen verboden AI practices
De EC heeft een, juridisch niet-bindend, document gepubliceerd om duidelijker te omschrijven wat allemaal niet toegestaan is bij het introduceren en gebruiken van AI modellen. Het is zeker geen makkelijk te lezen document (en 135 pagina’s lang), maar wellicht beter te doorgronden dan de wettekst. Het document kun je downloaden op deze pagina.
En tot slot nog een ‘old school’ blog polemiek
Robin Sloan, een fictieschrijver, publiceerde een blogpost over AI. Baldur Bjarnason, non-fictie schrijver, web developer én fan van Sloan, vond het stuk van Sloan grote onzin. Er ontstond een ouderwets gedistribueerd gesprek tussen twee bloggers. Heerlijk!
De originele post van Sloan, het antwoord van Bjarnason, daar het weerwoord van Sloan op, en de laatste woorden van Bjarnason erover.
(Trouwens, ik ben het met Baldur eens.)
Parels van het web
Om even af te leiden van alle ellende nog een aantal pareltjes om mee te eindigen.
- Je hebt pareltjes en parels. Dit is een parel. Niet allemaal even geschikt voor de jongere ogen in de zaal 😉 https://floor796.com
- Een gedicht van Freek de Jonge dat me raakte: Wees niet bang.
- En dit filmpje is echt goed in elkaar gezet: Lego stopmotion pottenbakken
